Zijn besluit om te verhuizen naar het westen kwam voort uit zijn interesse om de verschillende culturen dichter bij elkaar te brengen. Als Taoïst ziet hij zichzelf in een permanente staat van beweging en verandering. Als conceptueel kunstenaar maakt hij installaties, kortstondige 'explosieve evenementen'. Ook in tekeningen, met buskruit vervaardigd, stelt hij ideologische kwesties en historische conflicten aan de orde met een poëtische, esthetische benadering.
Zijn werk refereert aan natuur en spiritualiteit, het zichtbare en onzichtbare. Een terugkerend thema in Cai's kunst is de wens om deze twee werelden te verenigen. In zijn werk speelt hij met ruimte en tijd, met traditionele en eigentijdse vormen. Bestaande sociale en culturele grenzen vervagen, worden uit de context gehaald om een nieuwe, mondiale eenheid te smeden. Daarnaast gebruikt hij ongewoon materiaal: buskruit.
explosion performance
In 1989, vijf maanden na het bloedbad op het Tiananmen-plein, vulde Cai Guo-Qiang een keet, zoals die door Tiananmen-demonstranten gebruikt werd, met buskruit en liet het ontploffen. Hij noemde het 'kunst voor buitenaardse wezens': Project for Extraterrestrials. De explosie van 9 seconden was het kunstwerk: een spektakel dat zichtbaar moest zijn vanuit de ruimte en dat voor één keer niet een bijproduct was van geweld. Of het nu wel of niet door aliens gezien werd maakte weinig verschil. Zijn project vond wel weerklank bij bewoners van de aarde. Het beeld stelde, vanuit kosmisch perspectief, de zinloosheid van bloedige conflicten aan de orde.
Buskruit is een eeuwenoude Chinese uitvinding, gebruikt voor vuurwerk en oorlogvoering. Guo-Qiang maakt er tekeningen mee, die hij (gedeeltelijk) laat ontbranden.
explosion performance
In 1989, vijf maanden na het bloedbad op het Tiananmen-plein, vulde Cai Guo-Qiang een keet, zoals die door Tiananmen-demonstranten gebruikt werd, met buskruit en liet het ontploffen. Hij noemde het 'kunst voor buitenaardse wezens': Project for Extraterrestrials. De explosie van 9 seconden was het kunstwerk: een spektakel dat zichtbaar moest zijn vanuit de ruimte en dat voor één keer niet een bijproduct was van geweld. Of het nu wel of niet door aliens gezien werd maakte weinig verschil. Zijn project vond wel weerklank bij bewoners van de aarde. Het beeld stelde, vanuit kosmisch perspectief, de zinloosheid van bloedige conflicten aan de orde.
Buskruit is een eeuwenoude Chinese uitvinding, gebruikt voor vuurwerk en oorlogvoering. Guo-Qiang maakt er tekeningen mee, die hij (gedeeltelijk) laat ontbranden.
 |
| Cai Guo-Qiang -the Bund Without Us 2014 400x2700 cm tekening met buskruit |
De Bund is een beroemde handelskade in Oost-Zhongshan, een eeuwenoud symbool van Shanghai. De gebouwen langs de oever van de Huangpu rivier kenmerken zich door verschillende architectonische stijlen, waaronder Gotisch, Barok, Romaans, Classicistisch en Renaissance. Van hieruit werd en wordt handel gedreven met overzeese gebieden, met bijbehorende conflicten.
Cai: ‘Buskruit, de essentie van buskruit, toont de grootse kracht van het universum - de krachten van waaruit wij zijn ontstaan. Je kunt hierin grootsheid van de kosmos ervaren. Maar tegelijkertijd leven wij in een wereld waar explosies mensen doden, en dat is die andere context waarin je het werk kunt plaatsen’.
Hieronder kun je een 'explosion performance' van Cai Guo-Qiang zien. Met hulp van vele vrijwilligers brengt Cai zijn werken met buskruit tot ontploffing.
Cai: ‘Buskruit, de essentie van buskruit, toont de grootse kracht van het universum - de krachten van waaruit wij zijn ontstaan. Je kunt hierin grootsheid van de kosmos ervaren. Maar tegelijkertijd leven wij in een wereld waar explosies mensen doden, en dat is die andere context waarin je het werk kunt plaatsen’.
Hieronder kun je een 'explosion performance' van Cai Guo-Qiang zien. Met hulp van vele vrijwilligers brengt Cai zijn werken met buskruit tot ontploffing.
 |
| Cai Guo-Qiang - detail uit de serie Sky Ladder |
Met Black Fireworks - Project for Hiroshima, lanceerde Cai in 2008 zwart vuurwerk tegen de helderblauwe hemel, bij de ruïnes van de Genbaku Dome in Hiroshima. Hier ontplofte op 6 augustus 1945 de allesverwoestende atoombom. Inmiddels is deze ruïne tot werelderfgoed verklaard: de plek is een symbool voor vrede geworden. Op de plek waar een allesverzengend vuur ooit de ondergang bracht, zette Guo-Qiang vuur in als metafoor van de heropleving.
 |
| Cai Guo-Qiang - Unmanned Nature, 2008 - 45x4 meter - gunpowder drawing |
de negende golf
 |
| Ivan Aivazovsky - de negende golf, detail 1850 |
De tentoonstelling The Ninth Wave (2014) verwijst naar een romantisch olieverfschilderij uit 1850 van de Russische kunstenaar Ivan Aivazovsky. Daarop zijn menselijke drenkelingen afgebeeld, die zich vastklampen aan het wrak van een zeilschip in een stormachtige zee. Waar dit schilderij de hulpeloosheid van de mens te midden van de meedogenloze kracht van de natuur toont, wordt dit thema in de tentoonstelling door Cai ironisch genoeg omgekeerd. Hij brengt de hulpeloze teloorgang van dieren in beeld, gevolg van het voortdurende streven van de moderne mens om vooruitgang te boeken.
 |
| Cai Guo-Qiang -de negende golf, installatie |
The Ninth Wave is een vissersboot uit Quanzhou, de geboortestad van Cai Guo-Qiang, met aan boord 99 realistisch nagemaakte dieren. Op de boot liggen zieke tijgers, panda's, kamelen en andere dieren met gebogen koppen. Volgens Guo-Qiang hebben de milieuproblemen niet alleen in China een kritiek niveau bereikt. Aanleiding waren 16.000 dode varkens die in Maart 2013 in de Huangpu rivier dreven, en de zware luchtvervuiling in China. The Ninth Wave vraagt met deze zielige ark van Noah aandacht voor de problematiek van global warming en de manier waarop de mens met de aarde omgaat.
De tentoonstelling The Ninth Wave bestaat uit meerdere werken en installaties.
 |
| Cai Guo-Qiang -Silent Ink |
Een andere installatie is Silent Ink, een ondiepe plas waar zwarte inkt in stroomt. Dezelfde inkt die wordt gebruikt voor traditionele, Chinese kalligrafie. Door de stroom ontstaan het rustgevende geluid van een waterval en vreemde patronen op het glinsterende oppervlak van de zwarte vijver. Deze is omgeven door het beton en puin dat Cai uit de vloer hakte. Het zintuiglijke effect - een stilte waarin alleen het spatten van de inktzwarte ‘water’ te horen is, roept associaties op met een olieramp die zich gestaag voltrekt.
 |
| Cai Guo-Qiang -Falling back to Earth 2013 |
Silent Ink sluit ook aan op een van zijn andere werken, Erfgoed, falling back to Earth, waarin negenennegentig dieren uit alle continenten vreedzaam drinken uit een hemelsblauwe vijver. Ook zonder dieren, is de betekenis van Silent Ink duidelijk: in China zijn veel meren en rivieren vergiftigd, niet eens meer geschikt voor de industrie, laat staan dat dieren het water nog kunnen drinken.
Met Silent Ink legt Cai op een subtiele manier ook een verbinding tussen traditionele Chinese landschapsschilderkunst (waarin de mens afhankelijk is van de natuur), en onze moderne wereld waarin wij meester over de natuur lijken te zijn. Eeuwenlang toonden Chinese landschapsschilders mensen als minuscule figuurtjes, vaak in passieve contemplatie, te midden van de grootsheid van de natuur. De mens was niet alleen verbonden met de natuur, maar toonde ook respectvolle nederigheid. In traditionele schilderijen is hooguit een kleine boot, een delicate pagode, een minuscule brug, of de vage contour van een rieten hut te zien. De mens zocht rust in de natuur, hij paste zich aan, en probeerde niet om de natuur om te vormen ten bate van zijn eigen doeleinden.
Met Silent Ink legt Cai op een subtiele manier ook een verbinding tussen traditionele Chinese landschapsschilderkunst (waarin de mens afhankelijk is van de natuur), en onze moderne wereld waarin wij meester over de natuur lijken te zijn. Eeuwenlang toonden Chinese landschapsschilders mensen als minuscule figuurtjes, vaak in passieve contemplatie, te midden van de grootsheid van de natuur. De mens was niet alleen verbonden met de natuur, maar toonde ook respectvolle nederigheid. In traditionele schilderijen is hooguit een kleine boot, een delicate pagode, een minuscule brug, of de vage contour van een rieten hut te zien. De mens zocht rust in de natuur, hij paste zich aan, en probeerde niet om de natuur om te vormen ten bate van zijn eigen doeleinden.
 |
| Cai Guo-Qiang -Head On 2006 |
Minder ingetogen is Head On uit 2006, een onheilspellende installatie met 99 grommende, levensecht ogende wolven, schijnbaar opgesloten in een eindeloze cyclus waarin zij tegen een transparante glazen wand stuklopen. De verdwaasde wezens krabbelen op, om vervolgens weer aan te sluiten in de rij voor een nieuwe sprong. Het werk verwijst naar de erfenis van het nazisme in het hedendaagse Duitsland, naar de Koude Oorlog, naar de onmogelijkheid om te leren van onze eigen fouten (de geschiedenis herhaalt zich).
Taoïsme
Veel dieren uit de installaties zijn gemaakt door een leger van vrijwilligers, zij helpen ook bij de vervaardiging van de gunpowder paintings. Cai verklaart dit: 'In het confucianisme is tolerantie een waarde die leert om anderen niet uit te sluiten, en om te leren van en te werken met mensen van verschillende culturen. Het stelt mij in staat om nieuwe mogelijkheden in de kunst te vinden. Dit zijn de meest waardevolle lessen die ik heb geleerd van de oosterse filosofie, en ze zijn voor mij belangrijker dan oppervlakkige symbolen (als draken), of zelfs buskruit als keuze van artistieke materiaal'.
Het getal negen komt vaak voor in het werk van Cai Guo-Qiang. In de I Ching, het Boek der Veranderingen, een klassiek orakelboek uit het oude China, staat het negende hexagram voor 'de temmende kracht van het kleine', verwijst naar (9 maanden) groei, scheppingskracht en mildheid. Het is samengesteld uit symbolen voor hemel en wind.
the art of war
Sinds de aanslagen van 11 september zijn velen zich bewust van het gevaar van terrorisme. Het is een continue dreiging. De dreiging van autobommen maakt alert, zet ons in de realiteit. Inopportune verwijst naar het spanningsveld waarin we nu leven. Maar de installatie is tegelijkertijd ook mooi en fascinerend. Een dubbele contradictie. Het werk is een directe verwijzing naar de sociale problemen in de wereld waarin wij leven, tegelijkertijd is de problematiek van alle tijden. De installatie biedt een prachtig schouwspel, tegelijkertijd brengt het dodelijke explosies in beeld.
De installatie Inopportune: Stage Two toont negen levensgrote tijgers van papier-maché, gips, fiberglas, kunsthars en beschilderde huid. Zij hangen in de ruimte, doorboord met bamboepijlen met koperen punten en veren. Het is ook een reactie op terrorisme, culturele en religieuze conflicten en oorlogsgeweld.
Cai brengt het (uit)sterven van tijgers ook in relatie met heldendom. In de Chinese mythe over Wu Song, doodt een dappere held een mensenetende tijger met zijn blote handen om zijn dorpsgenoten te redden.
 |
| Cai Guo-Qiang - Inopportune, Stage two 2004 |
 |
| Cai Guo-Qiang - Rode Vlag Warsaw 2005 Buskruit, lont en rode vlag |
Bekijk HIER de website van Cai Guo-Qiang.
