De Amerikaanse kunstenares
Ellen Gallagher woont en werkt afwisselend in Rotterdam en New York. Tate Modern organiseert deze zomer haar eerste grote overzichtstentoonstelling in Engeland. Haar complex opgebouwde en fantasievolle werken bevatten veel virtuoze details en humor.
Gallagher verwerkt
beelden uit mythen, de natuur, kunst en sociale geschiedenis in haar kunst.
Ze gebruikt een breed scala aan media, als schilderen, tekenen, reliëfs,
collages, druktechnieken, beeldhouwkunst, films en animaties. De tentoonstelling geeft
een overzicht van de thema's in haar werk, van haar baanbrekende vroege doeken
tot recente film en installaties.
In de zogenaamde ‘pruiken’ collages, Double Natural, POMP-BANG,
en eXelento, gebruikte Gallagher
reclames voor haar- en beautyproducten uit de jaren ‘30 tot ‘70 uit tijdschriften
als Ebony, Our World en Black
Stars. Deze advertenties hadden veel invloed op het Black Beauty schoonheidsideaal. Er werd veel reclame gemaakt voor pruiken
en haarversieringen.
Ellen Gallagher heeft deze advertenties een nieuwe context
gegeven, door de Afro-pruiken te versieren met plasticine:
'De vrouwen die deze
pruiken droegen waren vluchtelingen uit een andere tijd en plaats. Zij hebben
zich bevrijd van raciale voorschriften uit het verleden. Maar ik heb ze nogmaals
getransformeerd, op deze pagina's, die ooit hen gevangen hielden.'
De
tentoonstelling omvat andere werken zoals Bird
in Hand 2006, een complex reliëf opgebouwd in lagen prints, plasticine,
kristal, verf, bladgoud en zout. Hierin verwerkte Ellen Gallagher haar
belangstelling voor verhalen over de slavenhandel: een zwarte matroos of piraat
staat centraal. Hij heeft een houten been en een overvloed aan uitwaaierend
haar. De voorstelling lijkt op een onderwater-scène. De figuur is omgeven door slierten
kleurrijke vormen die op zeewier lijken en zijn voet en peg-been lijken
verstrikt in waterplanten. Zijn gezicht wordt deels bedekt door een
masker en hij draagt een ooglapje. De titel van het werk doet denken aan het
spreekwoord 'beter een vogel in de hand dan tien in de lucht': de matroos heeft
dan ook een donkergroene papegaai in zijn hand. Bird in Hand is de verbeelding van een mythisch zwart Atlantis.
Gallagher's
mysterieuze visie op het leven in zee brengt ze op papier in beeld, maar ze
gebruikt ook andere media, als in de 16mm film installatie Murmur uit 2004 (samen met Edgar Cleijne). Ook een serie
aquarellen en papierknipsels met de titel Watery Ecstatic en in een
reeks dubbelzijdige tekeningen, Morphia,
laat Gallagher zien hoe zij het intieme met het epische combineert, het stedelijke met het
oceanische, de etherische met de fysieke en geschiedenis met het hedendaagse.
bron: Tate Modern 2013
